РЕФЕРЕНДУМ
РЕФЕРЕНДУМ
Палата юридических консультантов города Алматы совместно с Департаментом Юстиции организовали в Центре обслуживания населения Турксибского района г.Алматывстречу с населением по разъяснению проекта изменений и дополнений в Конституцию Республики Казахстан, а также о проведении республиканского референдума, назначенного на 5 июня 2022 года.
Референдум, это самый демократичный способ непосредственного участия каждого гражданина в политических решениях.
В 33 статьи Конституции предложено 56 поправок, которые можно объединить в 12 блоков:
- Земля, недра, воды, растительный и животный мир – собственность народа Казахстана. Государственные институты наделяются правом управлять этой собственностью.
2.Отмена смертной казни.
3.Провозглашается возможность принудительного труда по приговорам уголовных судов и судов по делам об адм.правонарушениях(общественные работы вместо штрафов).
4.Ограничения связанные с должностью Президента:
* запрет для родственников Президента занимать политические должности и руководящие посты в квазигосударственном секторе,
* на время занятия должности Президент не может состоять в политической партии,
* отход от «ручного управления», то есть аннулируется право Президента на отмену актов акимов районов и городов областного значения, а также снятие с должности акимов районов и городов областного значения.
5.Изменяется модель формирования Парламента и в целом модернизация избирательной системы
* уменьшение численности депутатов Мажилиса за счет исключения из Мажилиса депутатов от АНК (было 107, будет 98),
* депутаты от АНК только в Сенате,
* вводится мажоритарная система на всех уровнях: маслихаты районов, городов обл.значения – 100%, маслихаты областей, столицы, ГРЗ – 50%, Мажилис – 30%,
* появляется понятие императивного мандата – появляется возможность отозвать депутата (избранного по мажоритарной системе), если он не удовлетворяет запросам общества.
6.Изменение параметров принятия законов Парламентом. Также вводится делегирование правительству временных законодательных актов на период ЧС или Пандемии.
7.Вводятся ограничения, связанные с некоторыми должностями во властных структурах (Конституционный суд, ЦИК, Высшая аудиторская палата):
— запрещено состоять в политических партиях, профсоюзах,
— выступать в поддержку политических партий.
8.Исключаются все нормы, связанные со статусом Первого Президента.
9.Создается Конституционный суд. Это значит, что о признании закона или НПА в этот суд смогут обращаться и граждане, чего они были лишены в течение 30 лет.
- Усиливаются правозащитные институты:
* появляется в Конституции Уполномоченный по правам человека,
* повышается статус органов Прокуратуры в вопросах защиты прав человека.
11.Вместо Счетного комитета – Высшая аудиторская Палата. Усиливается контроль за использованием бюджетных средств.
12.Изменение порядка назначения акимов областей, столицы, ГРЗ. Президент будет представлять маслихатам на согласование несколько кандидатур (2 и более). Это повышение ответственности местных представительных органов.
Граждане получили исчерпывающие консультации по их праву участия в Референдуме по обсуждению поправок в Конституцию, который состоится 5 июня 2022года.
РЕФЕРЕНДУМ
Алматы қаласы Заңконсультанттарының палатасы Әділет департаментімен бірлесіп Алматы қаласы Түрксіб аудандық Халыққа қызметкөрсету орталығында Қазақстан Республикасының Конституциясына енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар жобасын түсіндіру мақсатында,сондай-ақ 2022 жылғы 5 маусымға белгіленген республикалық референдум өткізілу туралы халықпенкез десуұйымдастырды.
Референдум – әрбіразаматтың саяси шешімдерге тікелей қатысуының ең демократиялық тәсілі.
Конституцияның 33-бабында 12 блокқа біріктіруге болатын 56 түзету ұсынылған:
- Жер, жер қойнауы, су, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі Қазақстан халқының меншігі болып табылады. Бұл мүлікті басқару құқығы мемлекеттік мекемелерге берілген.
- Өлім жазасын алып тастау.
- Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша қылмыстық соттар мен соттардың үкімдері бойынша мәжбүрлі еңбекке тарту мүмкіндігін жариялайды (айыппұл орнына қоғамдық жұмыстар).
- Президенттің лауазымына байланысты шектеулер:
* Президенттің туыстарына квазимемлекеттік секторда саяси және басшылық қызметтерді атқаруға тыйым салу;
* Президент лауазымын атқару кезеңінде саяси партияның мүшесі бола алмайды;
* Президенттіңаудандар мен облыстықмаңызы бар қалаларәкімдеріактілерініңкүшінжою, сондай-ақаудандар мен облыстықмаңызы бар қалаларәкімдерінқызметтеріненшеттетуқұқығын, яғни»қолменбақылау»күшіжойылды.
- Парламентті қалыптастыру моделі өзгеруде және тұтастай алғанда сайлау жүйесін жаңғыртуда
* Мәжілістен ҚХА депутаттарының шығарылуына байланысты Мәжіліс депутаттары санының қысқаруы (107 болды, 98 болады),
* ҚХА депутаттары тек Сенатта,
* барлықдеңгейлердемажоритарлықжүйеенгізілуде: аудан, қалалықмәслихаттары – 100%, облыс, астаналықмәслихаттары, республикалық маңызы бар қалалар – 50%, Мәжіліс – 30%,
* императивтік мандат түсінігі пайда болады – депутатты (мажоритарлық жүйе бойынша сайланатын) қоғам сұранысына сай келмейтін болса, кері қайтарып алуға болады.
- Парламенттің заңдарды қабылдау параметрлерін өзгерту.Ол сондай-ақтөтеншенемесе пандемия кезеңіне үкіметке уақытша заңнамалық актілерді беруді ұсынады.
- Билік құрылымдарындағыжекелегенлауазымдарғақатыстышектеулеренгізіледі(Конституциялық Сот, ОСК, Жоғарғы есеп палатасы)
— саяси партияларға, кәсіподақтарға мүше болуға тыйым салынады;
— саяси партияларды қолдау.
- Тұңғыш Президент мәртебесіне қатысты барлық ережелер алынып тасталды.
- Конституциялық сот құрылуда. Демек, азаматтар да 30 жыл бойы қолданыстан айырылған заңды немесе құқықтық реттеуді тану үшін осы сотқа жүгіне алады.
- Адам құқықтары институттарын нығайту:
* Адам құқықтары жөніндегі Конституциялық уәкілде пайда болады,
* адам құқықтарын қорғау мәселелері бойынша прокуратураның мәртебесі көтерілуде.
- Есеп комитетінің орнына– Жоғары есеп палатасы. Бюджет қаражатының пайдаланылуына бақылау күшейтілуде.
12.Облыстардың, астананың, аудандықаппараттың әкімдерін тағайындау тәртібін өзгерту. Президент мәслихаттардың бекітуіне бірнеше кандидатты (2 және одан да көп) ұсынады. Бұл жергілікті өкілді органдардың жауапкершілігін арттыру.
Азаматтар, 2022 жылғы 5 маусымда өтетін Конституцияға өзгерістер мен толықтыруларды талқылау бойынша референдумға қатысу құқықтары бойынша жан-жақты кеңестер алды.
REFERENDUM
The Chamber of Legal Advisers of the city of Almaty, together with the Department of Justice, organized a meeting with the population at the Turksib District Public Service Center in Almaty to explain the draft amendments and additions to the Constitution of the Republic of Kazakhstan, as well as to hold a republican referendum scheduled for June 5, 2022.
A referendum is the most democratic way of direct participation of every citizen in political decisions.
Article 33 of the Constitution proposes 56 amendments that can be combined into 12 blocks:
- Land, subsoil, water, flora and fauna are the property of the people of Kazakhstan. State institutions are vested with the right to manage this property.
- Abolition of the death penalty.
- Proclaims the possibility of forced labor on the verdicts of criminal courts and courts in cases of administrative offenses (community service instead of fines).
- Restrictions related to the position of the President:
* prohibition for relatives of the President to hold political positions and leadership positions in the quasi-public sector,
* for the period of holding office, the President cannot be a member of a political party,
* a departure from «manual control», that is, the right of the President to cancel the acts of akims of districts and cities of regional significance, as well as the removal of akims of districts and cities of regional significance from their posts is annulled.
- The model of the formation of the Parliament is changing and, in general, the modernization of the electoral system
* decrease in the number of deputies of the Mazhilis due to the exclusion of deputies from the ANC from the Majilis (was 107, will be 98),
* Deputies from the ANC only in the Senate,
* a majority system is being introduced at all levels: maslikhats of districts, cities of regional significance — 100%, maslikhats of regions, capitals, State Regional Offices — 50%, Mazhilis — 30%,
* the concept of an imperative mandate appears — it becomes possible to recall a deputy (elected by the majority system) if he does not meet the needs of society.
6.Changing the parameters for the adoption of laws by the Parliament. It also introduces the delegation of temporary legislative acts to the government for the period of emergency or Pandemic.
- Restrictions are introduced related to certain positions in power structures (Constitutional Court, CEC, Supreme Audit Chamber):
— it is forbidden to be a member of political parties, trade unions,
— support political parties.
- All rules related to the status of the First President are excluded.
- A Constitutional Court is being created. This means that citizens will also be able to apply to this court for the recognition of a law or legal regulation, which they have been deprived of for 30 years.
- Strengthening human rights institutions:
* appears in the Constitution Commissioner for Human Rights,
* the status of the Prosecutor’s Office in matters of protecting human rights is being raised.
- Instead of the Accounts Committee — the Supreme Audit Chamber. Control over the use of budgetary funds is being strengthened.
12.Changing the procedure for appointing akims of regions, the capital, the state district office. The President will submit several candidates (2 or more) to maslikhats for approval. This is an increase in the responsibility of local representative bodies.
Citizens received comprehensive consultations on their right to participate in the Referendum to discuss amendments to the Constitution, which will be held on June 5, 2022.